ชาวมอแกลน เคยปลูกข้าวไร่

  • ในสมัยก่อนชาวมอแกลนและชาวอูรักลาโว้ยในบางชุมชนเคยปลูกข้าวไร่บริเวณที่ราบชายฝั่þทะเลโดยการพึ่งพาน้ำฝน การทำไร่ข้าวจึงเริ่มในช่วงต้นฤดูฝนคือประมาณเดือนพฤษภาคม-มิถุนายน การปลูกข้าวไร่ใช้แรงคนล้วนๆ ไม่ต้องอาศัยแรงสัตว์แบบปลูกข้าวในนา ชาวมอแกลนและอูรักลาโว้ยจึงมีความผูกพันกับผืนดินและอยู่อาศัยติดที่ในบางช่วงเวลาเพื่อที่จะดูแลและเก็บเกี่ยวข้าวไร่
  • ชาวมอแกลนหยอดเมล็ดข้าวในหลุมที่ทำโดยใช้ไม้ทิ่มลงไปในดิน และรอให้ต้นข้าวเจริญเติบโตออกรวงจึงเกี่ยวข้าวโดยใช้แกะหรือแกระ ซึ่งมีลักษณะเป็นมีดโค้งมน มีด้ามในแนวตั้ง ใช้นิ้วเกี่ยวด้ามมีดไว้แล้วจับก้านรวงข้าวโยกเข้าหาใบมีด การใช้แกะนี้เหมาะกับต้นข้าวที่มีลำต้นสูงและสภาพพื้นที่มีต้นหญ้าและพืชอื่น ๆ ขึ้นอยู่ เพราะผู้เกี่ยวสามารถจะเลือกตัดเฉพาะต้นข้าวเท่านั้น หลังจากที่เก็บเกี่ยวแล้วก็มีการฟาดข้าวให้เมล็ดข้าวเปลือกหลุดออกจากรวง เสร็จแล้วก็นำข้าวเปลือกมาตำาในครกไม้ ต่อจากนั้นจึงนำไปฝัดเพื่อแยกเปลือกออกจากเมล็ดข้าว
  • ชาวมอแกลนทำครกไม้เอง โดยใช้ท่อนไม้ขนาดใหญ่มาขุดเจาะะเป็นหลุมที่มีความมนโค้งกำลังดีทำไม้ตำข้าวจากท่อนไม้ยาว ทำากระด้งฝัดข้าวจากไม้ไผ่และหวาย ทำเสื่อรองข้าวจากใบเตยหนาม นอกจากนั้นก็มีการเลี้ยงสัตว์ เช่น หมู และไก่ แต่เป็นการเลี้ยงแบบปล่อยคือให้สัตว์เหล่านั้นเป็นอิสระและหากินเองในบริเวณหมู่บ้าน

    ขอบคุณที่มาจาก : หนังสือทักษะวัฒนธรรมชาวเล พิมพ์เมือ ปี2557 /ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธรฯ/อ.นฤมล อรุโณทัย
ภาพจากหนังสือทักษะวัฒนธรรมชาวเล หน้าที่134