คำว่า ชาวเล เป็นคำไทยปักษ์ใต้ที่ย่นย่อมาจาก ชาวทะเล คำว่า ชาวเล หากใช้ในความหมายทั่ว ๆ ไปก็หมายถึง ผู้คนที่อยู่อาศัยแถบชายฝั่งทะเล หรือตามเกาะน้อยใหญ่และมีวิถีชีวิตผูกพันกับทะเล หากใช้ในความหมายเฉพาะ คำว่า ชาวเล หมายถึงกลุ่มชาติพันธุ์หรือชนพื้นเมืองที่มีภาษาและวัฒนธรรมเฉพาะที่มีจุดเกาะเกี่ยวกับทะเลและวิถีชีวิตชายฝั่ง
ชาวเลเคยมีวิถีชีวิตเร่ร่อน หรือกึ่งเร่ร่อน ใช้เวลาส่วนใหญ่ในเรือที่บ่อยครั้งเป็นทั้งบ้านและพาหนะเดินทางที่นำไปสู่เกาะใหญ่น้อยอันเขียวชอุ่มและอุดมสมบูรณ์ในแถบทะเลอันดามัน วิถีชีวิตอันน่าทึ่งนี้ทำให้ชาวตะวันตกที่ได้พบเห็นชาวเล ขนานนามให้ว่า Sea gypsy หรือยิปซีทะเล เนื่องจากมีวิถีชีวิตคล้ายกับกลุ่มยิปซีในยุโรปที่เดินทางอพยพโยกย้ายเรื่อย ๆ เพราะฉะนั้น ชื่อ Sea gypsy จึงไม่จำกัดอยู่แต่เฉพาะชาวเล 3 กลุ่มในประเทศไทยเท่านั้น เพราะอันที่จริงแล้ว ยังมีชนเผ่าเร่ร่อนทางทะเลอยู่หลายกลุ่มกระจายอยู่หลายประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
ปัจจุบันชาวเลส่วนใหญ่ตั้งถิ่นฐานอยู่บริเวณชายฝั่งหรือบนเกาะ ส่วนใหญ่ยังยึดอาชีพที่เกี่ยวกับทะเล เช่น ดำน้ำหาหอย กุ้ง ปู ตกปลา ทำลอบหรือลงอวนดักปลา บางส่วนทำงานรับจ้าง เช่น ขับเรือท่องเที่ยว ในขณะที่บางส่วนหันมาประกอบอาชีพอื่นที่ไม่เกี่ยวข้องกับทะเล อาทิ รับจ้างทำสวน เป็นแรงงานก่อสร้าง ทำงานในโรงงาน เป็นลูกจ้างตามร้านค้าหรือรีสอร์ท ฯลฯ
[ที่มา : ทักษะวัฒนธรรมชาวเล /ศมส.]
