โดย เขียวใบจาก
ชาวอูรักลาโว้ยเรียกเกาะของเขา เกาะหนึ่งว่าหลีเป๊ะ(บาง เรียบ) อีกเกาะหนึ่งว่า อาดัง(สูง ใหญ่) เขาบุกเบิกอยู่ที่นี่มาอย่างสงบสุข หาปลา ทำนา พึ่งป่า น้ำจืดไม่ขาดแคลนจากน้ำซับเขาอาดัง มีสุสานรองรับเมื่อสิ้นชีพ.. จากอาเจะห์ อินโดฯ ลำเรือที่นายท้ายชื่อโต๊ะฆีรีพุ่งเป็นเส้นตรงสู่เกาะถลาง เบนหัวไปทางขวานิดนึงก็เทียบท่าหาดเกาะซาตัก(ลันตา) หมู่บ้านใหญ่ของอูรักลาโว้ย ชาวเล โต๊ะฆีรีได้รับการเกื้อกูลในฐานะนักเดินทาง ต่อมาจึงได้แต่งงานกับชาวเล
ความขัดแย้งเส้นแบ่งเขตแดนระหว่าง สยามกับมาเลย์ฯ ภายใต้การจัดการของ จ้าวนักล่าอาณานิคม หาข้อยุติโดยนัดหมายข้าหลวงสองประเทศเพื่อแบ่งเส้นเขตแดน ระหว่างนั้นเกิดสงครามย่อย ๆ กระทบกระทั่งหลายครั้งสาเหตุหลักคือความพยายามเข้ายึดเกาะอาดังเพื่อครอบครองแหล่งน้ำจืด
แต่ผู้บุกเบิกไม่ยอม และโต้ตอบ กระทั่งรัฐสยามต้องจ่ายค่าเสียหายเรือรบให้กับรัฐบาลอังกฤษ ข้าหลวงของ ร.5 ตระเวนแถบนั้นเพื่อเตรียมการเจรจาเส้นเขตแดน ชาวเลเกาะซาตักอาสาเคลื่อนย้ายไปขยายหมู่บ้านชาวเลเพิ่มเติม เช้าวันหนึ่งขบวนเรือชาวเลจากซาตักจึงยกพลขึ้นหาดหลีเป๊ะ หนึ่งในนั้นมีลำเรือชาวเลของโต๊ะฆีรี เมื่อถึงวันนัดหมายข้าหลวงสองประเทศ มีข้อตกลงร่วม”ให้สอบถามความสมัครใจผู้อาศัยในเกาะว่าเป็นคนของรัฐใด” ชาวเลจึงลั่นคำว่า “สยาม” เส้นเขตแดนจึงยุติลง น่านน้ำไทยในเวลาต่อมา จึงไกลสุดโพ้นทะเล ครอบครองเกาะใหญ่น้อยหลายร้อยเกาะแถบนั้นหมดสิ้น..ชาวเลผู้ปักปันเขตแดน.
