สันนิษฐานกันว่า “มอแกน” เป็นชื่อที่สืบสาวไปถึงตำนานเก่าแก่ ชาวมอแกนมีตำนานหรือนิทานที่เล่าสืบกันมาถึงต้นกำเนิดของคำว่า มอแกน ว่ามาจากคำว่า “ละมอ” (ในภาษามอร์แกน แปลว่า จมน้ำ)และ แกนซึ่งเป็นชื่อของน้องสาวของ ราชินีซิเปียน ผู้ครองแว่นแคว้นหนึ่งริมฝั่งทะเล ตำนานเรื่องนี้กล่าวถึง “กามัน” กะลาสีเรือผู้มาจากดินแดนอันห่างไกล ผู้นำข้าวสารและไฟมาสู่วิถีชีวิตของมอแกน ต่อมา ราชินีซิเปียนและกามันรักกันจึงตัดสินใจแต่งงาน แต่ทว่าน้องสาวของราชินีที่ชื่อ “แกน” กลับมาแย่ง กามัน คนรักของพี่สาวไป ราชินีซิเปียน จึงร่ายคำสาปให้คนทั้งสองและพรรคพวกมอแกนต้องมีชีวิตเร่ร่อนอยู่ในทะเลตลอดไปจึงเป็นที่มาของชื่อ (ละ)มอแกน
ตำนานเรื่องนี้ชี้ให้เห็นว่าชาวมอแกนอาจเคยมีอาณาจักรหรือเคยตั้งถิ่นฐานถาวรบริเวณชายฝั่งทะเลอันที่จริงชนเผ่าเร่ร่อนหลายกลุ่มมีวิถีชีวิตที่สลับปรับไปมาระหว่างการตั้งถิ่นฐานกับการอพยพโยกย้ายอันเนื่องมาจากเหตุปัจจัยนานัปการ อาทิ แหล่งทรัพยากรมีสภาพเปลี่ยนไป เกิดโรคระบาด หรือเกิดภัยพิบัติเป็นต้น
หากเราลองคิดทบทวนดูก็จะพบว่ามุมมองที่ให้ภาพว่าชนเผ่าเร่ร่อนคือสังคมระดับล่างของวิวัฒนาการซึ่งจะพัฒนาต่อไปเป็นสังคมลงหลักปักฐานที่เจริญก้าวหน้านั้นเป็นมุมมองที่เรียกว่าวิวัฒนาการนิยม( Evolutionism) ซึ่งค่อนข้างจะมองการเปลี่ยนแปลงสังคมแบบเป็นเส้นตรง แต่ปัจจุบัน เริ่มมีมุมมองที่ให้ภาพว่าสังคมสามารถเปลี่ยนไปมาระหว่างสังคมเร่ร่อนและสังคมลงหลักปักฐานอย่างมีพลวัตได้เช่นกัน
[ที่มา : ทักษะวัฒนธรรมชาวเล /ศมส.]
