ปือตัดญีร่าย พิธีทำความสะอาดสุสานชาวเล

พิธีปือตัดญีร่าย หรือพิธีตกแต่งเปลว ทำความสะอาดสุสานหลุมศพ   เป็นพิธีกรรมที่ชาวเลอูรักลาโว้ย จัดขึ้นทุกปีในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 5  ตามปฏิทินจันทรคติช่วงเวลาใกล้เคียงกับเทศกาลเชงเม้งของธรรมเนียมจีน โดยวันขึ้น 13-14 ค่ำ ลูกหลานชาวเลจะนำจอบ เสียม และน้ำ ไปทำความสะอาด บางบ้านก็เปลี่ยนสังกะสีที่คลุมศพใหม่และปรับตกแต่งบริเวณรอบ ๆ หลุมฝังศพของญาติ และจะไม่มีการขุดศพหรือกระดูกขึ้นมาแต่อย่างใด ในอดีตพื้นที่สุสานมีขนาดที่กว้างกว่าปัจจุบันมาก ชาวอูรักลาโว้ยบางครอบครัวมักนิยมปลูกมะพร้าวไว้ตรงหัวของหลุมศพ หากถ้าต้นมะพร้าวของบ้านใดเจริญงอกงาม แสดงว่าลูกหลานดูแลดี ซึ่งมีความเชื่อว่าจะนำความโชคดีมาให้ ส่วนบ้านใดหลุมศพไม่ได้รับการดูแล บรรพบุรุษอดอยากก็จะส่งผลให้ลูกหลานทำมาหากินลำบาก 

พิธีกรรม”ปือตัดญีร่าย”จะเริ่มในเช้าของวันขึ้น 15 ค่ำ การจัดพิธี เซ่นสรวงบรรพบุรุษในวันนี้จึงมีความสำคัญ ลูกหลานและญาติ ๆ จะนำอาหาร เครื่องดื่มมาวางไว้ตรงปลายหลุมศพ และโต๊ะหมอ จะเป็นผู้นำในพิธี โดยการบริกรรมคาถา แล้วเดินไปตามหลุมศพของแต่ละบ้าน หว่านทรายไปบนหลุมเพื่อบอกกล่าวให้วิญญาณบรรพบุรุษมารับเครื่องเซ่นสัการะ บอกกล่าวขอขมาโทษที่อาจล่วงเกิน และขอให้บรรพบุรุษช่วยปกป้องคุ้มครองลูกหลานของตน ให้มีความอยู่ดีเป็นสุข เสร็จแล้วแต่ละบ้านจะร่วมรับประทานอาหารรอบหลุมศพ บางครอบครัวที่มีเชื้อสายร็องเง็ง ก็มักจะมีการละเล่นร็องเง็ง ร้องรำขับกล่อมหลังจากรับประทานอาหารด้วย พอเสร็จพิธีกรรมแล้วเมื่อจะเดินออกจากเปลวหรือป่าช้า ก็มีข้อห้ามอยู่อย่างหนึ่งคืออย่าหันกลับมามอง แล้วให้เดินลงทะเล วักน้ำทะเลล้างหน้าล้างมือก่อนกลับบ้าน

พิธีแต่งเปลวของชาวอูรักลาโว้ย เกาะลันตา ภาพโดย เดียว ทะเลลึก
พิธีแต่งเปลวของชาวอูรักลาโว้ย เกาะลันตา ภาพโดย เดียว ทะเลลึก
พิธีแต่งเปลวของชาวอูรักลาโว้ย เกาะลันตา ภาพโดย เดียว ทะเลลึก
พิธีแต่งเปลวของชาวอูรักลาโว้ย เกาะลันตา ภาพโดย เดียว ทะเลลึก
พิธีแต่งเปลวของชาวอูรักลาโว้ย เกาะลันตา ภาพโดย เดียว ทะเลลึก